پژوهش پیرامون یک شعر رودکی

این مقاله برآن است تا براساس منابع و مجموعه‌های اشعار رودکی دربارۀ متن یکی از اشعار او با مطلع «ای آنکه غمگنی و سزاواری/ واندر نهان سرشک همی‌باری» پژوهشی به‌انجام رساند. سرچشمه‌ها و مجموعه‌هایی که در این پژوهش استفاده شده‌اند، عبارت‌اند از: تاریخ بیهقی، تذکرۀ مجمع‌الفصحا، دیوان رودکی، نسیم مولیان، شعر رودکی و برگزیدۀ اشعار رودکی. در نسخه‌های مذکور تعداد ابیات این شعر از هشت تا دوازده ذکر گردیده است. ترتیب ابیات نیز متفاوت و دارای گوناگون‌خوانی‌های زیادی است. این مقاله با اساس قرار دادن متن مضبوط در تاریخ بیهقی که در میان منابع مذکور از همه قدیمی‌تر و شامل همۀ ابیات (دوازده بیت) است، به متن‌شناسی و مقابلۀ ابیات با مجموعه‌های یاد‌شده پرداخته و به این نتیجه رسیده است که شعر مورد نظر در تاریخ بیهقی را با عوض کردن واژۀ «ترسم» به ترکیب «بر رسم» و تغییر جای مصراع‌های دوم در ابیات ده و یازده می‌توان همچون متن صحیح به اعتبار گرفت.